HTTP/3 Nedir? HTTP/3 Test Aracı

HTTP/3 Nedir? HTTP/3 Test Aracı

HTTP/3, İnternet’in temel protokolü olan Hypertext Transfer Protocol’ün (HTTP) en yeni şu an için en güncel sürümüdür. Web tarayıcıları ile sunucular arasındaki iletişimi sağlayan bir uygulama katmanı protokolüdür. Önceki sürümlere (HTTP/1.1 ve HTTP/2) göre önemli gelişmeler içerir ve performans, güvenlik ve güvenilirlik açısından büyük iyileştirmeler sunmaktadır.

HTTP/3, 6 Haziran 2022‘de Internet Engineering Task Force (IETF) tarafından RFC 9114 olarak resmi olarak standartlaştırıldı. Resmi standardizasyondan önce, Google’ın öncülük ettiği QUIC protokolü üzerine inşa edildi ve çeşitli organizasyonlar tarafından test edildi.

HTTP/3 Test Aracı

HTTP/3’ün Temel Özellikleri

1. UDP Tabanlı Yapı

  • TCP yerine UDP (User Datagram Protocol) üzerine inşa edilmiştir
  • Bağlantısız protokol yapısıyla daha düşük gecikme süresi sağlar
  • Gerçek zamanlı uygulamalar için daha iyi performans sunar

2. QUIC Protokolü

  • Quick UDP Internet Connections (QUIC) adı verilen yeni bir taşıma protokolü kullanır
  • TCP’ye göre daha düşük gecikme süresi ve daha iyi güvenilirlik sağlar
  • Yerleşik şifreleme özelliği ile güvenliği artırır

3. Çoklu Akış (Multiplexing)

  • Tek bir bağlantı üzerinden birden fazla istek ve yanıt eşzamanlı olarak gönderilebilir
  • Veri transfer verimliliğini artırır

HTTP/3 vs HTTP/2 Karşılaştırması

Protokol Farklılıkları

  • HTTP/3: QUIC tabanlı (UDP üzerinde)
  • HTTP/2: TCP tabanlı
  • QUIC, çoklu akış ve şifreleme teknikleriyle performansı artırır

Güvenlik Özellikleri

  • Varsayılan TLS 1.3 şifrelemesi
  • Gelişmiş DDoS saldırı koruması
  • Bağlantı geçişi desteği
  • Sıfır RTT

Türkiye’de Kullanımı ve Yaygınlık

  • Türkiye’deki büyük e-ticaret siteleri ve bankalar HTTP/3’e geçiş sürecindedir
  • CDN sağlayıcıları (örn. Turk Telekom CDN) HTTP/3 desteği sunmaya başlamıştır
  • Mobil operatörler (Turkcell, Vodafone, Türk Telekom) ağ altyapılarını HTTP/3’e uyumlu hale getirmektedir

HTTP’nin Tarihsel Gelişimi

HTTP/0.9 ve HTTP/1.0

  • 1990’ların başında CERN’de Tim Berners-Lee tarafından geliştirildi
  • Basit GET istekleri ve HTML dökümanları için tasarlandı
  • HTTP/1.0 ile POST istekleri ve farklı medya türleri desteği geldi

HTTP/1.1

  • 1999’da tanıtıldı
  • Kalıcı bağlantılar (keep-alive) özelliği eklendi
  • İstek sıralama (pipelining) desteği geldi
  • Önbellekleme mekanizmaları eklendi

HTTP/2

  • 2015’te kullanıma sunuldu
  • Çoklu akış desteği
  • HPACK başlık sıkıştırma
  • Sunucu itme (Server Push) özelliği
  • Varsayılan şifreleme

Doğru protokol üzerinden sitenizi yayınlamak SEO çalışmalarınızda önemli katkılar sağlayabilir.

HTTP/1.1 – HTTP/2 – HTTP/3 Farklar Tablosu

ÖzellikHTTP/1.1HTTP/2HTTP/3
Yayın Tarihi199920152022
Temel ProtokolTCPTCPUDP (QUIC)
Bağlantı ModeliKalıcı bağlantı (keep-alive)Tek bağlantı üzerinden çoklu akışUDP üzerinde QUIC ile çoklu akış
Başlık SıkıştırmaYokHPACK ile sıkıştırmaQPACK ile sıkıştırma
Çoklu İstek (Multiplexing)Sınırlı (pipelining)Var (stream multiplexing)Gelişmiş (bağımsız stream’ler)
Head-of-Line BlockingVarTCP seviyesinde varYok (stream bağımsızlığı)
Sunucu PushYokVarVar (geliştirilmiş)
Şifrelemeİsteğe bağlıTarayıcılarda zorunluVarsayılan (QUIC içinde)
El Sıkışma (Handshake)3-way TCP + TLS3-way TCP + TLS0-RTT veya 1-RTT
Akış ÖnceliklendirmeYokVarGeliştirilmiş
Bağlantı GeçişiYokSınırlıTam destek
Hata DüzeltmeTCP üzerindeTCP üzerindeQUIC içinde yerleşik
PerformansTemelİyiEn iyi
Gecikme SüresiYüksekOrtaDüşük
Kaynak KullanımıDüşükOrtaYüksek
Mobil Ağ DesteğiSınırlıİyiMükemmel
Güvenlik ÖzellikleriTemel SSL/TLSTLS 1.2+TLS 1.3+ (QUIC içinde)
DDoS KorumasıSınırlıOrtaGelişmiş
İstemci DesteğiTamYaygınGelişmekte
Sunucu DesteğiTamYaygınArtıyor

Önemli Avantajlar ve Dezavantajlar

HTTP/1.1

Avantajlar:

  • Basit ve anlaşılır protokol
  • Geniş destek
  • Düşük kaynak kullanımı

Dezavantajlar:

  • Yavaş sayfa yükleme
  • Head-of-line blocking sorunu
  • Sınırlı çoklu istek desteği

HTTP/2

Avantajlar:

  • İyileştirilmiş performans
  • Sunucu push desteği
  • Başlık sıkıştırma

Dezavantajlar:

  • TCP kaynaklı head-of-line blocking
  • Karmaşık yapı
  • TLS zorunluluğu

HTTP/3

blank

Avantajlar:

  • En düşük gecikme süresi
  • Gelişmiş güvenlik
  • Mobil ağlarda üstün performans

Dezavantajlar:

  • Yüksek kaynak kullanımı
  • Sınırlı sunucu desteği
  • UDP port gereksinimleri

En Uygun Protokol Seçimi

SenaryoEn Uygun ProtokolNedeni
Statik Web SiteleriHTTP/1.1Basit yapı, yeterli performans
E-ticaret SiteleriHTTP/2İyi performans, yaygın destek
Canlı YayınHTTP/3Düşük gecikme, hızlı bağlantı
Mobil UygulamalarHTTP/3Ağ değişimlerinde süreklilik
IoT CihazlarıHTTP/1.1Düşük kaynak kullanımı
Finansal İşlemlerHTTP/2/3Güvenlik ve performans

Türkiye’de HTTP/3 Kullanım Alanları

E-Ticaret

  • Hızlı sayfa yükleme süreleri
  • Güvenli ödeme işlemleri
  • Mobil kullanıcı deneyiminin iyileştirilmesi

Canlı Yayın ve Medya

  • Düşük gecikmeli video streaming
  • Canlı spor müsabakaları yayınları
  • Online eğitim platformları

Finans Sektörü

  • Güvenli bankacılık işlemleri
  • Anlık borsa ve döviz verileri
  • Mobil bankacılık uygulamaları

Yeni Sitelere Tavsiye

Yeni projenizde kullanıcılarla anlık bilgi alışverişi temelli bir çalışma yapacaksanız Hosting firmaları arasından doğru firmayı seçerken HTTP/3 desteği olup olmadığını mutlaka öğrenin. Eğer statik bir site üzerinden temel bilgileri sunacaksanız protokoller arasında ağır bir fark olmayacaktır. Fakat; sayfanıza bağlanan kullanıcıya eğer çok fazla küçük parçalarda dosya yüklüyorsanız en az HTTP/2 kullanmanızı tavsiye ederim. Nitekim çoklu dosyada HTTP/1.1 oldukça zayıf kalıyor.

Tahir Dinç
Tahir Dinç

1999 yılında ilk çalışmalarıma başladım, 2004 yılında ODP editörü oldum. Günümüzde bir çok büyük firmaya SEO ve Google Ads hizmetleri sağlıyorum. SEO çalışması benim için işten daha fazlası diyebilirim. Türk SEM Blog sayfasında dijital pazarlama ile ilgili önemli ve faydalı bilgileri sizlerle paylaşıyoruz.

Leave a Reply

Your email address will not be published.Required fields are marked *